Persbericht

De ziekte van Alzheimer eindigt meestal mensonterend. Wacht je dat af, of zoek je een arts die wil helpen met euthanasie? Annie Zwijnenberg en Margriet Hermans leden aan Alzheimer en waren vastbesloten hun leven, dat mooi en goed geweest was, waardig te beëindigen. Beide waren er van overtuigd dat de mens zelf moet kunnen beschikken over het moment van sterven.  KRO-NCRV 2Doc: Voor het te laat is volgt het proces naar euthanasie in de laatste maanden van hun leven.

De documentaire over de Levenseindekliniek die de NTR kortgeleden uitzond, ontketende heftige reacties in het publieke debat. De verontwaardiging richtte zich vooral op de euthanasie van een labiele demente vrouw. Dat kwam over als een gemakkelijke handeling, mede doordat de vrouw haar euthanasie benoemde als ‘huppakee weg’. Deze term, die de artsen en familie in de documentaire overnamen wanneer zij het over haar geplande levenseinde hadden, werd in korte tijd een negatieve kreet in tal van opiniestukken.


Filmmakers Gerald van Bronkhorst en Marc Duijsings filmden gedurende maanden een groot aantal sleutelmomenten in de aanloop naar de euthanasie van twee patiënten van de Limburgse huisarts Constance de Vries. Beide vrouwen, Annie Zwijnenberg en Margriet Hermans, leden aan dementie in een vroeg stadium. Ze wilden de allesverwoestende ontwikkeling van die ziekte niet afwachten en besloten uit het leven te stappen ‘voor het te laat is’. Dus voordat ze door de ziekte wilsonbekwaam zouden zijn en de arts ze daarom niet meer zou kunnen helpen.

Op het moment dat Annie en Margriet nog wilsbekwaam zijn, moeten de artsen inschatten of er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Omdat de vrouwen veelal helder en zelfbewust zijn lijkt hun ondraaglijk lijden mee te vallen. Regisseur Van Bronkhorst:  “Wat het filmen nog ingewikkelder maakte is dat zowel Annie als Margriet zelf wilden laten zien hoe ondraaglijk hun toestand toen al was, maar tegelijkertijd vanuit een diep menselijke reflex soms voor de camera verborgen hielden hoe groot hun ontreddering was".

De filmmakers hebben het hele proces rond de euthanasie gevolgd: het proces van de patiënt, van de familie, van de artsen. Hoe nuchter en praktisch en wellicht egocentrisch de betrokkenen daarbij soms reageren zien we in een scene waarin de sterfdatum van Margriet moet worden vastgesteld. In een familieberaad wordt ‘over het hoofd van de patiënt’ druk geschoven met agenda’s. “Dan moet het vóór die tijd, want je zit ook met de Sinterklaasweek”.

Voor het het te laat is is een krachtige en ontroerende documentaire die goed laat zien hoe ingewikkeld het voor alle betrokkenen is om te gaan met een zelfverkozen dood.

Voor het te laat is is een documentaire van Gerald van Bronkhorst en Marc Duijsings voor de KRO-NCRV.  Woensdag 18 mei, 22.55 uur, NPO 2

Kijkers/luisteraars kunnen met vragen/opmerkingen terecht bij het Klant Contact Centrum:
E: info@kro-ncrv.nl
T: 035-6726880