foto-bij-aflevering-2-leo-blokuis-en-prins-jaime

In het KRO-NCRV programma Achter de dijken gaat presentator Leo Blokhuis op zoek naar de invloed van het calvinisme op onze volksaard. In hoeverre zijn soberheid, zuinigheid en de 'doe maar gewoon'-mentaliteit typische Nederlandse verschijnselen? In acht afleveringen onderzoekt Blokhuis de uitwerking van het calvinisme op o.a. de economie, de politiek, het gezin, het koningshuis en het Nederlandse landschap.  

Aflevering 2: God, Nederland en Oranje

Waar is de koning als je hem nodig hebt? Het politieke landschap in Nederland is versnipperd tot op het bot. Een recordaantal partijen wilde meedoen aan de verkiezingen en een formatie die meer dan stroef verloopt. Om dit politiek verdeelde landschap te verklaren, duikt presentator Leo Blokhuis de vaderlandse geschiedenis in.

We gaan terug naar de tachtigjarige oorlog. Willem van Oranje komt in opstand tegen de katholieke Spanjaarden, gesteund door het nieuwe calvinistische geloof. Johannes Calvijn geeft een revolutionaire impuls aan de Reformatie en dat valt in de Lage Landen in bijzonder goede aarde: het recht om als volk tegen een vorst in opstand te komen. De Vaders des Vaderlands maakt hier dankbaar gebruik van. Willem van Oranje kiest uit politieke motieven voor het nieuwe geloof en kan gezien worden als de uitvinder van de Nederlandse identiteit en het begrip ‘vaderland’.

Leo bezoekt met zijn broer Paul, die wethouder is namens de ChristenUnie, het Binnenhof en is bij de installatie van de nieuwe Tweede Kamer. Hij vraagt zich af of het calvinisme in de Nederlandse politiek worstel heeft geschoten. Het volgen van je eigen geweten lijkt anno 2017 nog na te echoën: er zijn maar liefst 13 partijen, ieder met zijn eigen idealen, zijn eigen gelijk en dat splintert maar door.

Hoe politiek verdeeld het land ook is, de liefde voor de Oranjes zit diep in onze genen misschien wel dankzij de heldenstatus van Willem van Oranje. De innige band tussen de protestantse Oranjes en het Nederlandse volk neemt in de 19e eeuw mythische vormen aan met de leus God, Nederland en Oranje: een door God gegeven koningshuis.

Het katholicisme is weer terug in het huis van Oranje. Maar het historische staatsbezoek van koning Willem-Alexander en de katholieke koningin Maxima aan het Vaticaan is nog altijd gevoelige materie. Het vergt de hoge school voor diplomatie. Prins Jaime de Bourbon de Parme, zoon van prinses Irene én ambassadeur voor Nederland in Vaticaanstad, brengt de 80 jarige oorlog weer even tot leven door de buitgemaakte bevelhebbersstaf van Willem van Oranje via Rome naar Nederland te halen. Tijdelijk weliswaar, maar toch, een knipoog naar de Reformatie?

Op 31 oktober 1517 spijkerde Maarten Luther zijn beruchte stellingen op de slotkerk in Wittenberg. De Reformatie was een feit en zou een keerpunt in de Europese geschiedenis blijken. Nederland werd calvinistisch. In Achter de dijken volgen we het spoor terug naar de hervormers Luther en met name Calvijn. Wat is hun invloed geweest op ons leven en denken en op onze identiteit?

Kijkers/luisteraars kunnen met vragen/opmerkingen terecht bij het Klant Contact Centrum:
E: info@kro-ncrv.nl
T: 035-6726880