Aanhangers van de zogenoemde Avatar-beweging, een afsplitsing van Scientology, zijn actief op Nederlandse scholen. Tenminste zes zogenoemde democratische particuliere scholen zijn opgericht of zijn de afgelopen jaren geleid door leden van Avatar. Op de democratische school De Ruimte in Soest zijn zelfs zes Avatars actief. Dat blijkt uit onderzoek van het tv-programma De Monitor.

Het meldpunt Sektesignaal, een initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid, wil dat de Onderwijsinspectie onderzoek doet naar de verspreiding van het Avatar-gedachtegoed in het democratisch onderwijs. Op deze scholen bepalen leerlingen grotendeels zelf hoe, wat en wanneer ze leren. Er zijn relatief veel leerlingen te vinden die zijn vastgelopen in het regulier onderwijs. Democratisch onderwijs is voor hen vaak een laatste uitweg. Op de websites en in andere publicaties van de scholen is niets te vinden over Avatar.

Avatar is een afsplitsing van de Scientology-kerk. De beweging kent in Nederland inmiddels ruim duizend zogenoemde Masters. Zij mogen trainingen geven in het programma. Avatar spreekt zelf over een zelfontwikkelingsprogramma, maar sektedeskundigen waarschuwen voor de beweging. Volgens Rick Alan Ross van het Amerikaanse Cult Education Institute voldoet Avatar aan de kenmerken van een destructieve sekte. Er is sprake van hersenspoeltechnieken bij Avatar en de organisatie is potentieel ‘destructief’ voor familierelaties, aldus Ross.

De Ruimte in Soest is de oudste en grootste democratische school van Nederland. Op de website van Avatar schrijven staflid Heleen Groot en voormalig staflid Rijk van Rossum: ‘Op onze democratische scholen in Nederland, waar kinderen vrij zijn om te leren wat ze willen, gebruiken wij Avatar-instrumenten om echte vrijheid te creëren. Meer en meer kinderen van onze scholen, ouders en docenten zijn Avatar.’

De Monitor sprak met meerdere ouders die ook stellen dat het gedachtegoed van Avatar een rol speelt op De Ruimte. Zo schrijft een moeder: ‘Ik heb het als een poging tot hersenspoeling ervaren, het voortdurend spelen met de emoties van de ander. (…)Eigenlijk schrijft Avatar je voor hoe je de wereld moet waarnemen.’

Een andere moeder zegt verrast te zijn toen ze ontdekte welke rol Avatar speelde op De Ruimte. Volgens haar namen ouders hun kinderen mee naar Avatar-trainingen. ‘Ik had nog nooit van Avatar gehoord en ik kon er niets van terugvinden op de website van de school. Ik ben me toen gaan verdiepen in Avatar en schrok me rot. Nu snapte ik de gedragsverandering bij de kinderen.’

Naast De Ruimte hebben op vijf andere democratische scholen Avatars de afgelopen jaren belangrijke posities bekleed. Zo is de democratische school in Veldhoven geïnitieerd door een Avatar Master, zo schrijft hij op zijn LinkedIn-pagina, en is de – inmiddels weer gesloten – Democratische School Utrecht opgericht door een Avatar. In Landsmeer en Amstelveen staat een Avatar aan de leiding van de plaatselijke democratische school. Al deze scholen stellen dat het Avatar-materiaal geen rol speelt op de school.

Ook De Ruimte in Soest stelt dat het Avatar-materiaal geen rol speelt op de school, maar bevestigt dat zes medewerkers Avatar zijn. De school distantieert zich van de reactie die medewerkers Heleen Groot en Rijk van Rossum plaatsten op de website van Avatar.

‘Wij onderzoeken op dit moment hoe die verwijderd kan worden. Ze hebben dit vanuit hun enthousiasme geschreven, maar het is niet afgestemd met de school en als zodanig onjuist.’

Avatar reageert op haar Nederlandstalige website op beschuldigingen van hersenspoeltechnieken en sektarische praktijken: ‘Ironisch genoeg zijn degenen die dit soort beschuldigingen uiten meestal zelf schuldig aan het genoemde vergrijp.’

De Monitor: Avatar in het onderwijs, 27 maart om 21:25 uur op NPO2.

Kijkers/luisteraars kunnen met vragen/opmerkingen terecht bij het Klant Contact Centrum:
E: info@kro-ncrv.nl
T: 035-6726880